هرگاه بحث حوادث غير مترقبه پيش مي آيد ، ديد ما نسبت به تهيه يك كيف لوازم اوليه امداد و نجات ، همواره ديدي مثبت اما تهیه این کیف برایمان در رتبه کارهای کم اهمیت و گاه غير ضروري است چرا که اگر اینطور نبود تا بحال ، که دو سال از زلزله بم میگذرد نسبت به تهیه آن اقدام کرده بودیم اهمیت این موضوع در حالی است كه شاید اگر کمی توجه کنیم می بینیم که هر كدام از ما تا از بودن لاستيك زاپاس سالم ، در ماشين خود مطمئن نشويم حاضر به خروج از شهر براي یک مسافرت کوتاه هم نخواهيم بود .

 

آشنایی اولیه با بحرانهای پیش رو پس از زلزله

 
چرا باید کیف امداد و نجات را برای خانواده خود تهیه کنیم ؟ برای پاسخ به این پرسش با شرح يك مثال از وقایعی که برای يك خانواده سنتي ايرانی در زمان زلزله روی میدهد آغاز ميكنيم . يك خانواده سنتي ايراني داراي كودك شيرخوار _ پسر و دختري نوجوان و در بيشتر مواقع مادر و يا پدري مسن مي باشد كه معمولا در كنار خانواده زندگي ميكنند
اینکه پس از وقوع يك زلزله اين خانواده با چه مشكلاتي روبرو ميشوند ، سرآغاز آموزش ماست ، چرا كه تا شما با بحران پيش رويتان آشنا نباشيد شايد هيچگاه نياز به آموزش و آمادگي  براي  زلزله را احساس نكنيد و در اين صورت هيچ كلاس و جزوه اي نيز قادر نخواهد بود تا شما را براي حفظ جان خودتان ترغيب نمايد لذا بياييد در ابتدا با هم با ساده ترين حالت ممكن براي خانواده خود پس از زلزله آشنا شويم تا ببينيم چقدر براي مديريت كردن اين بحرانها آمادگي داريم و يا به ابزار و لوازم و آموزشهايي ممكن است نيازمند باشيم!
شاید در زمان وقوع یک زلزله این خانواده در بهترین شرایط ؛ دارای وضع موجود زیر باشد
پدر خانواده با خانواده اش از زلزله جان سالم بدر برده است، منزل او کاملا ويران شده و او اينک به همراه خانواده اش در خيابان روبروی منزلش ايستاده، او دارای يک کودک شير خواره ، يک عضو آسیب دیده در خانواده که در مثال ما یک پسر 16 ساله (که دارای  شکستگی از ران پا است ) يک دختر ۱۷ ساله که دارای لباس مناسبی نیست ( به خاطر عجله در خروج از منزل ) ، همسری جوان و سالم و مادری پير است که نياز به دارو های فشار و قند دارد.
خوب از پسر بزرگ که مجروح است شروع ميکنيم ، او ميبايست به بيمارستان برسد و احتمالا به شهر ديگری اعزام گردد امکان آنکه او به همراه يكي از اعضاء خانواده برود بدليل كمبود جا در هواپيما نيست و ترس از گم کردن فرزندتان و عدم رسيدگی مناسب به او آغاز بحران است . مدت زمانی را که شما مجبوريد به تنهايی  (توجه داشته باشيد بخاطر بچه ها نميتوانيد همسرتان را با خود ببريد ) برای حمل پسرتان و رسيدن به فرودگاه يا بيمارستان صرف کنيد را چيزی در حدود پنج ساعت تخمين بزنيد ، تازه اگر هواپيمايی باشد و بيمارستان جايی داشته باشد . در اين پنج ساعت خانواده شما  تنهاست و مطمئنا بچه شير خوارتان غذا ميخواهد و مادرتان ميبايست انسولين خودش را که در زير آوار مدفون شده را هر چه زودتر قبل از شوک کمبود انسولين که بسيار خطرناک هم هست بزند ! در ضمن داروي فشار او نيز چند ساعتي است كه دير شده ! دخترتان لباس مناسبی بر تن ندارد و تهيه لباس يا بيرون کشيدن حتی يک تکه پارچه  فعلا مقدور نيست و شب سردی در راه است و احتمال بارش باران هم ميرود . شما بخاطردرگيری برای بستری يا اعزام کردن پسرتان قادر نخواهيد بود که برای خانواده پتو ويا چادر آنهم اگر برسد بگيريد . بله اين يعني بهترين حالت براي يك خانواده چرا كه مجروحي كه داراي خونريزي باشد و يا عزيزي زير آوار مانده ندارند . اگر شما هم موافق باشيد با بهترين وضع هم بحران كمر شكني را ميبايست با آن روبرو شد ،


کیف امداد و نجات چگونه کیفی است و از چه لوازمی تشکیل شده است ؟
در حقيقت كيف امداد و نجات از لوازمي تشكيل شده است كه در صورت وقوع حادثه در كاهش اتلاف وقت شما موثر خواهد بود اگر آن خانواده اي كه در ابتداي مقاله برایتان شرح دادم رابه یاد آورید متوجه این نکته خواهید شد که چگونه آنها بخاطر در اختیار نداشتن حداقل لوازم ضروری مورد نیازشان دز زمان بحران پس از زلزله ، مستاصل و درمانده شده بودند در صورتي كه تمامي آنچه آنها را غرق در مشكلات لاينحل نموده بود مي توانست در كيف امداد و نجات خانواده موجود باشد ؛ داروي مادربزرگ خانواده ، لباس گرم براي دختر خانواده ، شير خشك و شيشه شير ، چند متر پلاستيك براي سر پناه موقت خانواده، نقشه اي از نزديكترين محل ارائه خدمات پزشكي به پسر خانواده و يا مراكز امنيتي و انتظامي و آب براي حداقل يك روز و غذا براي 3 روز و ...... و بي گمان ازاین به بعد همه ما بدون كيف امداد و نجات همچون لاستيك زاپاس ماشینمان از خانه خارج نخواهيم شد .
·        شما میتوانید با صرف مبلغ اندكی یك ساك امدادی برای خود تهیه كنید این ساك باید حداقل دارای لوازم زیر باشد :
·        دفترچه راهنمای مشخصات فردی اعضاء خانواده (دفترچه اطلاعات خانواده )
·        چند ظرف آب معدنی و غذاهای كنسرو شده كه بتواند شما را برای حداقل سه روز تامین نماید میتوانید از شکلاتها و غذاهای خشک و  خصوصا  نان خشک نیز بهره ببرید .البته قاشق و چنگال و چاقو فراموش نشود .
·        مواد غذایی همچون آرد و برنج و حبوبات دارای تاریخ مصرف بسیار طولانی بوده و در صورتی که شما برای مدت طولانی تری در اندیشه تامین مایحتاج خانواده پس از زلزله هستین میتوانند مورد توجه قرار بگیرد 
·        یکسری لوازم ضروری اما همیشه غایب همچون : موچین . ناخن گیر . حوله کوچک . خمیر دندان . صابون  دستمال کاغذی ترجیحا مرطوب و ضد باکتریال
·        ( توجه داشته باشید که این دستمالها در حال حاضر طیف وسیعی از موارد استفاده را به خود اختصاص داده و قابل مصرف میباشند )
·        یك سری از داروهایی كه توسط افراد خانواده هر روز مصرف می شود همچون داروهای : فشارخون ، دیابت ، قلب و ... !! البته به این نکته هم ضروری است  که ممکن است پس از زلزله شما و همسرتان زنده نمانید لذا نوشتن لیستی از داروهای مصرفی افراد مسن و کودکتان و گذاردن آن در  ساک به امدادگران کمک میکند تا سریعتر به ارائه خدمات امدادی خود اقدام نمایند .
·        اگر کودک شیر خواره دارید حتما ست کاملی از لوازم مورد نیاز او خصوصا لوازم تغذیه او را به همراه شیر خشک در یک ساک جدا گانه تهیه نموده و در کنار ساک اصلی قرار دهید .
·        لوازم كمكهای اولیه  که بنا بر نیاز میتواند شامل تنها چند قلم از موارد زیر بنا بر تشخیص ضرورت شما باشد
 جوش شیرین . باند . چسب ضد حساسیت . قیچی . کیسه آب گرم و سرد . پد استریل . پنس. چاقو جراحی استریل .سوزن بخیه . تخته اتل بندی . بتادین . محلول شستشوی چشمی . قطره عفونت چشمی . قرصهای مسکن . کپسولهای انتی بیوتیک . اسپریهای بی حس کننده . کرمهای دردهای عضلانی . قرص تب بر و سرماخوردگی . قرصهای ضد تشنج . پودر ors. . پماد سوختگی پای کودکان . پماد سوختگی . پماد کالندولا . آرامبخش .
·        پیشنهاد میکنم که در حیاط منزل حداقل یک لاستیک فرسوده ماشین نگهداری نمائید . میتوانید از لاستیک کهنه برای یک گلدان محوطه ای و یا بعنوان یک تاب امریکایی استفاده چند منظوره نمائید . این لاستیک شما را قادر میسازد که در یک شب بسیار سرد زمستانی خانواده خود را تا صبح از خطر یخ زدگی مصون دارید .
·        چراغ قوه ، شمع ، كبریت . یک شیشه کوچک الکل یا نفت یا قرص الکل جامد که میتواند شما را در افروختن هر چه سریعتر آتش یاری نماید .
·        چاقو ، بشقاب و قاشق ، درب بازكن ، كنسرو ، ظروف یكبار مصرف و كیسه فریزر ( توجه داشته باشید که با كشیدن كیسه فریزر بر روی بشقاب میتوانید از یك بشقاب برای دفعات زیادی بدون نیاز به شستشو استفاده كنید )
·    لیستی از لوازم و تجهیزات امداد و نجات خانواده که می تواند در زمان زلزله برای اسکان موقت و آوار برداری و زنده یابی از آن بهره برد . شما میتوانید برای این تجهیزات یک جعبه خاص در قسمت ورودی و در محلی که خطر زیر آوار رفتن برایش محتمل نیست  در نظر بگیرید .
·        مواد پاک کننده جهت شستشو و ضد عفونی كننده و گند زدا برای بهداشت فردی و آب آشامیدنی
·        كیسه زباله بزرگ از نوع مرغوب ( محكم و كلفت :  از این كیسه میتوانید بجز نگهداری زباله در مواقع لزوم بعنوان بادگیر و یا بارانی استفاده كنید )
·        لباس گرم و لباس زیر برای افراد خانواده کلاه بافتنی هرگز فراموش نشود یک کلاه خصوصا در زمان استراحت میتواند شما را برای تحمل سرما بسیار یاری نماید خصوصا برای نوزادان دو نوع کلاه نیاز میباشد یک کلاه نخی به همراه یک کلاه بافتنی
·        لوازم بهداشتی مخصوص بانوان
·        داروهای و پمادهای ویژه جهت بانوان ( همچون کرم های ضد عفونی کننده و ضد قارچ که با توجه به میزان آلودگی در طی چند روز بعد از حادثه بسیار ضروری میباشد )
·        اگر در مناطقی زندگی میکنید که امکان برخی بیماریها و یا عفونت بر اثر گزش حشرات خصوصا برای کودکانتان وجود دارد میتوانید در ساک خود پودرهای حشره کش و یا پمادهایی ضد حشره نیز داشته باشید  .
·        یك سوت با بند بلند گردن آویز ؛ برای زنده یابی ( توجه داشته باشید در صورتی كه خدای ناكرده عزیزی در زیر آوار باشد صدای سوت شما بهتر به زیر آوار منتقل میگردد تا  فریاد زدن)
·        یك نقشه شهر با جانمایی بیمارستان و مراكز دولتی مرتبط با زلزله كه باید قبل از زلزله آنرا تهیه كنید با كمك افراد خانواده نقاط مهم را بروی آن علامت گذاری نمائید .
·        کپی اسناد مهم و شماره تلفنهای ضروری
·        یك رادیو ترانزیستوری به همراه باطری
·        کمی پول نقد و پول خرد و شماره حساب های بانکی ( حتما از حسابهای در گردش بهمراه کارت اعتباری استفاده کنید )
·        چند پتوی سفری ترجیحا پشم شیشه و در صورت امکان پتوهای sos
·        زیر انداز با توجه به تعداد اعضاء خانواده (به ازای هر نفر حداقل یک متر مربع ؛ بهتر است این زیر انداز از جنسی انتخاب گردد که ضد آب و عایق حرارتی باشد میتوانید از فوم و یا کفی کفش که در بازار اصلی شهر میتوانید بصورت متری خریداری نمائید استفاده کنید . این دو قلم زیر انداز امکان لوله شدن دارند و میتواند آنرا در یک لوله پولیکا جاسازی و نگهداری نمود . در صورت عدم امکان تهیه میتوانید از یک لایه پلاستیک به همراه موکت و یا کارتن نیز بهره ببرید . پلاستیک را بروی زمین انداحته تا جلوی رطوبت را بگیرد و موکت را برای عایق گرمایی بروی ان بیندازید توجه داشته باشید با بهترین کیسه خوابها نیز به سختی میتوان بروی زمینهای سرد و مرطوب خوابید .
·        اگر کودک دارید پیشنهاد میکنم یک عروسک یا اسباب بازی که تا بحال کودکتان نداشته را بخرید و در ساک بگذارید . شب های آماده باش و نیز و بعد از زلزله به قدرت آرامش بخشی آن پی خواهید برد !
·        این ساك را یا در خارج از منزل ( صندوق عقب ماشین به شرطی كه در پاركینگ نباشد ) و یا در مسیر خروج از منزل قرار دهید تا به راحتی بتوان از منزل خارج نمود  .

 

تیمهای آوار برداری پس از ورود به منطقه ؛ میبایست دارای یک برنامه ریزی از قبل تعیین شده و مدون باشد تا بتواند در کوتاه ترین زمان ممکن ؛ آغاز به عملیات کنند . سرفصلهایی که در زمان ورود یک تیم آوار بردار میبایست به آنها توجه نمایید بترتیب زیر میباشد .
نام اعضا ثابت و کارآزموده برای هر تیم میبایست در یک لیست ثبت شده و در ماشین فرماندهی یا در نزد نیروهای امدادگر و یا نیروهای پشتیبانی کننده که درمعرض خطر زیر آوار ماندن در پس لرزهای احتمالی نیستند نگهداری شود . این کار باعث میگردد تا در صورتی که یک تیم سه نفره در حین آوار برداری در زیر اوار بماند تیمهای پشتیبانی بتوانند با مراجعه به نامهای ثبت شده هویت آنها را مشخص نموده و جهت نجات جان انها اقدام نماید . این امر در زمانی که تیمهای جستجو به تعداد چند صد نفر و در گسترده گی چند هکتار به فعالیت مشغول هستند بسیار با اهمیت خواهد بود . گاهی در رمان بازگشت نیروها تازه فرماندهان متوجه گم شدن نیروهای تحت امر خود میگردند که ثبت نام تیم های نجات کمک مهمی در یافتن مکان عملیاتی و نیز همراهان احتمالی آنان خواهد نمود .

· یک سرپرست حرفه ای تیم آوار برداری میبایست به تنهایی در ابتدا از محل بازدید به عمل آورده واقدام به تهیه یک کروکی اولیه نماید . این کروکی مسیر میبایست با تعین مسیرهای عبور و دسترسی به محلهای مورد نظر؛ کمترین احتمال عبور از روی آوارهایی که امکان وجود مجروحین در زیر آن هستند را دارا باشد .

· همواره میبایست سرپرست تیم از ابتدا برای دپوی اوارهای برداشت شده محلی را معین نمائید اینکار از دوباره کاری و برداشت دوباره آوار توسط تیمهای دیگر یا خود شما جلوگیری مینماید

· فرمانده تیم امداد و نجات میبایست با تفکیک کارها و نیروهای خود از تمرکز کارهای سنگین در مدت طولانی بروی نیروهای تحت امر خود بپرهیزد . مسلما کارها میبایست به نحوی تقسیم گردد که نیروهای تحت امر هر کدام حداقل 8 ساعت در روز به کار تخصصی خود و هشت ساعت به کارهای پشتیبانی و هشت ساعت به استراحت بپردازند .

· در طی شروع کار میبایست حتما مدت زمان ده دقیقه را برای زنده یابی تخصصی اختصاص داده تا در صورتی که حتی یک ناله ضعیف هم قابل شنیدن هست توسط نیروهای تحت امر سرپرست تیم نجات شناسایی گردد

· برای آنکه صداهای خاص همچون ترک خوردن یک جزء ساختمانی و یا آغاز به ریزش یک دیوار و یا ناله ای از یک مجروح تازه به هوش امده را از دست ندهید سعی نمائید تا در طی عملیات کمترین گفتگو را مابین اعضاء تیم داشته باشید . 

 به بوهای خاص متصاعد از زیر اوار توجه کنید ؛ گاه بوی گاز یا بوی نفت و یا بنزین یک هشدار جدی برای شماست ! مخازن نگهداری این مواد قابل اشتعال را شناسایی و برای ایمن سازی ان حتما اقدام نمائید . بوهایی همچون بوی تعفن را نیز مطمئنا پیگیری می نمائید . البته بعد از مدتی که از حضور شما در منطقه آسیب دیده میگذرد بوی تعفن تقریبا عادی میگردد !

· مکانی را برای نگهداری اجساد در نظر بگیرید که دور از دسترس حیوانات موذی باشد و بحث امنیت در ان لحاظ شده باشد .

· مکانی را برای نگهداری مجروحان در نظر بگیرید که در دسترس بوده و امکان نشستن و برخاستن هلی کوپتر و عبور و مرور ماشینهای امدادی برای ان در نظر گرفته شده است .

· توجه خاص به دیوارهای ترک خورده چه در محل اوار برداری و چه در مکانهایی خاص همچون محل نگهداری کودکان و مجروحین و اجساد و نیز اردوگاه و یا محل استراحت تیم در زمان استراحت خصوصا اگر منطقه گرم با افتاب شدید دارد ؛ نمائید !

· یکی از وظایف سرپرست تیم نجات ؛ ایمن سازی منطقه عملیاتی با قطع برق و گاز و آب قبل از آغاز کار میباشد در همین راستا میتوان به مسدود نمودن منطقه عملیات با نوارهای خطر برای ایمن سازی نیروهای غیر متخصص که احتمال آسیب دیدگی انها میرود اشاره نمود

· استفاده از تمامی نیروهای انسانی موجود در محل هم یکی از وظایف تخصصی مدیر تیم امداد و نجات است به همین منظورمیبایست توسط نیروهای خبره آموزش مقدماتی برای کارهایی همچون جابجایی آوارهای برداشت شده و انتقال آن به محل دپو به نیروهای داوطلب مردمی داده شود و توجه گردد که هیچگاه نیروهای داوطلب را از خود نرانید آنها کمکهایی فوق العاده ای هستند به شرطی که مدیریت شوند .

· در صورتی که برای عملیات امداد اماده میشوید هیچگاه فرمانهای غیر واضح و یا ناقص ندهید . سعی کنید کوتاه اما واضح و شفاف دستور دهید تا نیروهای تحت امر شما بتوانند به شما اعتماد کنند

· برای پس لرزه ها برنامه داشته باشید . این بدان معنی است که شما هیچگاه در حین اوار برداری نباید از پس لرزه غافل شوید

· برای ثبت تعداد مجروحین و اجساد برنامه داشته باشید

در انتها لازم است که به تمامی امداد گران علائم ضایعه نخاعی را آموزش دهید تا خدای نکرده بر اثر غفلت موجب قطع نخاع مجروحی نگردند . فراموش نکنید که بیشترین ضایعات قطع نخاعی توسط نیروهای دوره ندیده و بی توجه بوجود میاید .

علائم ضایعه نخاعی به شرح ذبل میباشد

درد شدید و متمرکز در یک نقطه از ستون فقرات

در موارد آسیب دیدگی ابتدائی خواب رفتگی پاها و اعضاء تحتانی

در مواردی که آسیب دیدگی جدی میباشد بی حسی در اندام تحتانی و خصوصا پاها

در موارد پیشرفته عدم احساس اندام تحتانی خصوصا پاها به صورتی که مجروح به شما اعلام میکند که احتمالا پاهایش قطع شده است . توجه داشته باشید این حس با توجه به هوشیاری مجروح مطمئنا اشتباه است چرا که قطع عضو خصوصا در پا با خونریزی شدیدی که ایجاد میکند موجب از هوش رفتن مجروح ظرف ده دقیقه اول میگردد .

 

این نوشته خاص زلزله در تهران نوشته شده است که به گفته بسیاری از کارشناسان حدود بیست و دو سال تاخیر داشته است. این تاخیر اصلا خبر خوبی نیست، چون باعث انباشته شدن انرژی می‌شود. انتظار می‌رود زلزله – اگر بیاید -  با قدرتی بالاتر از 7 (در مقیاس ریشتر) خواهد بود.

 

پیش از آن که زلزله اتفاق بیفتد ...

-         اول از همه به فکر مکانی باشید که در آن زندگی می‌کنید. بسیاری از بناهای تهران خصوصا در مرکز و جنوب شهر قدیمی هستند، خانه‌هایی بدون اسکلت فلزی، تا قبل از تصویب قانون ایمن سازی منازل در دهه شصت، بسیاری از خانه‌هایی که با اسکلت فلزی ساخته می‌شدند هم اصول ایمن سازی را رعایت نمی‌کردند. ضمن اینکه اصولا بساز و بفروشهای تهران افرادی هستند که اصولا صلاحیت ساخت مسکن را ندارند  و غالبا تشکیل شده‌اند از افراد کم سواد و سودجو که برای سود بیشتر حاضرند با جان شما معامله کنند. اما چیزی که مسلم است خانه‌های قدیمی حتی تاب مقاومت در برابر زلزله پنج ریشتری را ندارند. اگر در چنین مکانی زندگی می‌کنید حتما به فکر تهیه یک مکان ایمن باشید. شاید یک روز معیار انتخاب مسکن مناسب را برایتان نوشتم، اما فعلا دست به نقد اگر می‌توانید نقشه‌ای از گسل‌های تهران تهیه کنید و به شدت از تهیه مسکن روی مرز گسل‌ها خودداری کنید. هیچ ساختمانی با هر درجه ضریب ایمنی در مرز گسل‌ها سالم نخواهد ماند.

-         شصت درصد زلزله‌ها در نیمه شب اتفاق افتاده است. بعید نیست که زلزله تهران هم جزو همین شصت درصدی ها باشد. فراموش نکنید که بعد از این لباس کامل را در کنار تخت و در دسترس قرار دهید.

-         همین الان که این نوشته را تمام کردید بروید دو تا بطری نوشابه خانواده خالی را از آب پرکنید و داخل ماشین بگذارید. حواستان باشد که همیشه آن را پرنگه دارید و دو بطری دیگر هم پر آب کنید و در مکانی امن در خانه قرار دهید. من فکر می‌کنم کابینتهای آشپزخانه جای بدی نباشد.

-         مکان امن خانه را از همین الان شناسایی کنید.

-         یک ساک کوچک تهیه کنید. سعی کنید از نوعی باشد که دسته بلند دارند و روی دوش قرار می‌گیرند. یا یکی از این کوله‌پشتی‌ها  که قدیم‌ها برای کوه‌نوردی و در حال حاضر برای مدارس استفاده می‌شود. چند تا کنسرو تن ماهی، کمی خشکبار، قند، یک رادیوی کوچک و یک چراغ قوه داخل آن بگذارید. برای تمام این وسایل باطری تهیه کنید و حواستان باشد هر دو ماه باطری را عوض کنید. قوطی‌های تن ماهی را قبل از سررسید مهلت مصرف عوض کنید. اگر جا شد بطری‌های آب را هم داخل همین ساک قرار دهید. پیچ گوشتی، شمع، چاقو، سوت، آچار فرانسه را هم داخل همین ساک قرار دهید. لوازم کمک‌های اولیه را در این ساک قرار بدهید. شامل یک قیچی کوچک، باند استریل، چسب، قرص آنتی بیوتیک و آستامینوفن، قرص اسهال، الکل و داروی مسکن. اگر دارویی دارید که عدم مصرفش باعث مرگتان می‌شود از آنها هم چند تایی در ساک قرار بدهید. اگر از سوییچ ماشینتان دو تا دارید، یکی را داخل ساک قرار دهید. اگر ندارید بروید یکی تهیه کنید بعد آن را داخل این ساک قرار دهید. یک بسته دستمال کاغذی رولی فراموش نشود. چند متر طناب، حوله کوچک، مقداری پول و طلا و یک یا دو قطعه خیلی کوچک از یادگاری که خیلی برایتان ارزش دارد (بیخود بارتون رو سنگین نکنین. شاید ناچار بشین روزها این ساک رو حمل کنین. به نظر من اگر ازدواج کردین سی دی عروسیتون، بهترین چیزه.)

-         داخل اتاق خواب از لوستر و تابلو آکواریوم و آینه و هرچه وسایل اینطوری است خالی کنید. تنها یک تخت برای اتاق خواب کافی است و احیانا میز آرایش بدون آینه. همین لوازم را از اتاق خواب بچه بردارید. در مورد اتاق خواب او با سخت گیری بیشتری کار کنید.

-         با خیال نسبتا راحت بخوابید.

             

 

اگر زلزله اتفاق افتاد...

-         قبلا برایتان گفتم تمام جاهای امن خانه را مشخص کنید. چهار چوب درها، میز نهار خوری و کنار ستونها بهترین مکانها هستند.

-         اگر هنگامی که خواب بودید دیدید که زمین می‌لرزد زیاد به خودتان زحمت ندهید، تا از گیجی خواب بیدار شوید زلزله تمام شده است. مدت زلزله بین سی ثانیه تا یک دقیقه است. اگر از شانس بدمان زلزله یک دقیقه‌ای نصیبمان شد باز هم از جایتان تکان نخورید در جایی که هستید بمانید و سرتان را حفظ کنید. چون ساختمانی که سی ثانیه جلوی زلزله ایستادگی کرده است سی ثانیه دیگر هم ایستادگی خواهد کرد (ایشاله). اگر دسترسی شما به یکی از این نقاط امن فقط با یک گام امکان‌پذیر است به طرف آن بروید. اگر قرار است چند قدم تا آن مکان بردارید شاید بهتر باشد در جای خود سنگر بگیرید. حرکت در هنگام زمین لرزه‌ کار بسیار سختی است.

-         اگر هنگامی که سرگرم شمارش گوسفندان بودید این اتفاق افتاد به سرعت به طرف نزدیک ترین مکان امن در داخل آپارتمانتان بروید. حتما به همسر و فرزندان و کسانی که با شما زندگی می‌کنند این مکان را یاد بدهید. حتی اگر فرصت کردید چند بار این کار را تمرین کنید.

-   اگر عادت دارید کنار تختتان پارچ آب بگذارید حتما از این به بعد از پارچ و لیوان پلاستیکی استفاده کنید.

 

بعد از این که زلزله اتفاق افتاد...

-         بعد از زلزله بسیار دقت کنید که بیشتر آسیب‌ها از این زمان به بعد شروع می‌شود.

-         اول اینکه مراقب هر حرکت خود باشید. به هیچ عنوان از تخت خارج نشوید. احتمالا این نوشته را در مورد پاکسازی اتاق خواب از تابلو و آینه زیاد جدی نگرفتید، یا شب قبل پارچ آب و لیوان را کنار تخت گذاشته‌اید و اینها حالا تبدیل شده‌اند به بلورهای زیبای شیشه. بعد از زلزله برق‌ها قطع شده است و از نور و این حرفها خبری نیست. حواستان باشد که یک حرکت اضافی می‌تواند باعث بریدگی بسیار بد در پایتان بشود. باز هم حواستان باشد که در این شرایط که شهر تبدیل شده به تل عظیمی از خاک، زخم بسیار راحت عفونی می‌شود. تا حالا اسم کزاز و قانقاریا به گوشتان خورده؟ دوا و دارو هم که دیگر خوابش را ببینید. پس حواستان باشد به این راحتی خودتان را زخمی نکنید.

-         اگر دمپایی رو فرشی‌تان را پیدا نمیکنید، یک تکه از ملافه روی دشکتان را بکنید و دور پایتان بپیچید. سعی کنید قسمت کف را بسیار کلفت بپیچید. اگر همسر دارید به او هم توصیه کنید همین کار را بکند. بسیار سریع عمل کنید اما هول نشوید تا حال هر چه می‌خواست بشود شده.

-         به سرعت فرزند کوچکتان (تا دو سال) را بغل کنید و به طرف در بروید به همسرتان ماموریت بدهید به طرف ساک و آب برود. اگر فرزندتان بزرگتر از ده سال است اجازه بدهید راه برود.

-         احتمالا چهار چوب در خانه از شکل خارج شده است. شاید ناچار شدید با کمی زور آن را باز کنید. اگر خواستید با زور شانه آنرا باز کنید، دقت کنید که خیلی محکم ضربه نزنید. هیچ کس از آن سمت در خبر ندارد.

-         زیاد نگران بسته نشدن در خانه نشوید. نسبت خانه ویران به افراد دزد بیشتر از آن است که به خانه شما هم دستبرد بزنند.

-         به هیچ وجه به این تصور نباشید که خانه شما که جلوی زلزله ایستادگی کرده بعد از این هم جای امنی‌ است. از خانه خارج شوید. حتما حتما با لباس گرم خارج شوید. اگر توانستید یک پتو هم همراه بردارید، سرما هم به اندازه زلزله کشنده است. به گونه‌ای از خانه خارج شوید که گویی بار آخر است که این خانه را ترک می‌کنید.

-         شما جلو حرکت کنید، بعد فرزندتان و همسرتان. اگر ناچار شدید کودکتان را در بغل بگیرید بهتر است فردی که کودک را در بغل می‌گیرد از عقب حرکت کند. در حین حرکت بسیار دقت کنید. حتما دستان خود را به دیوار (اگر باقی مانده باشد) یا نرده یا به چیزی بگیرید. بسیار احتمال دارد که زیر پایتان ناگهانی خالی شود و این دست گرفتن کمک می‌کند که پرتاب نشوید.

-         اگر در طبقات بالا زندگی می‌کنید به آرامی سقوط را شروع کنید. چراغ قوه را شما در دست بگیرید و هر قدم را حساب شده بردارید و بعد نور را به عقب بیندازید که همسر و فرزندانتان بتوانند شما را تعقیب کنند. به هیچ وجه ندوید.

-         اگر بوی گاز شنیدید چراغ قوه را خاموش کنید و سعی کنید در تاریکی راهتان را پیدا کنید. به هیچ عنوان از کبریت یا فندک استفاده نکنید.

-         اگر در طی حرکت از کنار واحدهای همسایه صدای ناله یا کمک شنیدید توجه نکنید. دقت کنید که در حال حاضر نجات جان خودتان و خانواده‌تان در اولویت قرار دارد. یک مکث کوچک برای نجات جان آنان می‌تواند به قیمت جان افراد خانواده خودتان تمام شود.

-         در حیاط آپارتمان بسیار مراقب باشید. دهانه تمام چاه‌ها حالا دیگر باز شده است، ممکن است با کمی آجر یا سیمان پوشیده شده باشد و شکل کامل یک دام را برای فرو بردن شما تشکیل داده باشد. از کنار دیوار حرکت کنید تا به در برسید و زیاد سرعت نداشته باشید. اگر برایتان امکان دارد همین الان چاه منزلتان را پیدا کنید و آنرا شناسایی کنید.

 

وقتی به محوطه بیرون خانه رسیدید...

-         اگر فکر می‌کنید که می‌توانید با دست خالی به کمک همسایه بروید حتما این کار را بکنید.

-         خیلی خیلی خیلی مراقب بوی گاز باشید. اگر این بو را حس کردید به سرعت به طرف جهت مخالف آن فرار کنید هنگام حرکت سعی کنید از وسط خیابان یا کوچه عبور کنید. (کناره‌های پیاده‌رو معمولا یکی از هزاران دهانه چاهی هستند که حالا دیگر سرپوش ندارند.)

 

زمانی که از کار نجات همسایه فارغ شدید به دقت این اعمال را انجام دهید.

-         اگر در مرکز شهر هستید هر چه سریعتر خود را به سمت خارج شهر برسانید. به ذهنتان هم خطور نکند که به همراه زن و بچه برای نجات برادر یا خواهر یا پدر و مادری که دو خیابان بالاتر یا پایینتر هستند بروید. من شما را درک میکنم که دوست دارید برادر، خواهر، مادر یا پدر خود را نجات دهید، اما فرزندان خود را فراموش نکنید. شما سوپرمن نیستید. در ضمن اگر مجرد هستیدحتما برای نجات افراد خانواده اقدام کنید. عموما خطاب من در این نوشته افراد متاهل است.

-         در صورت بروز زلزله بیش از سیصد هزار علمک گاز در تهران منفجر خواهد شد. همانطور که می‌دانید برای اینکه گاز در لوله‌ها جریان پیدا کند تحت فشار به مایع تبدیل می‌شود و شکستن لوله باعث انفجار آن خواهد شد. چون در آن زمان در تهران آبی پیدا نمی‌شود که آتش را مهار کند رفته رفته همه چیزهای سوختنی در تهران خواهد سوخت. حواستان باشد که حتی آسفالت خیابان هم که از مواد قیری تهیه شده‌اند در حرارت خاصی شروع به سوختن می‌کند. اما بهترین هیزم دم دست برای آتش سوزی وسایل خانه و اتومبیلهای پر از بنزین هستند. زمانی که آبی برای خاموشی این آتش نباشد آتش‌های کوچن باهم متحد می‌شوند و آتش بزرگتر تشکیل می‌دهند و این روند ادامه دارد. احتمالا کمتر از دوازده ساعب بعد از زلزله آتش سوزی‌های بزرگ تمام سطح شهر را پوشانده. اکر در فرار به فضای فاز تعلل کنین احتمالا در حلقه این آتش گرفتار خواهید شد. فرار از این حلقه‌های آتش چندان کار راحتی نخواهد بود. دودی که از این آتش سوزی بلند خواهد شد به شدت مسموم کننده و کشنده است. پس اگر در حلقه آتش گرفتار شدید زیاد نگران نباشید؛ قبل از اینکه زنده زنده بسوزید خفه خواهید شد.

-         نمی‌توانید زیاد به ماشینتان امید داشته باشد، اما اگر در حاشیه شهر زندگی می‌کنید و به فرض محال دیدید که خیابان‌ها باز هستند حتما از ماشینتان استفاده کنید و به طرف خروجی‌های شهر در جنوب یا غرب شهر بروید. زیاد به خروجی‌های شرق تهران امید نداشته باشید. احتمالا تمام جاده‌های کوهستانی مسدود خواهد شد.

-         حتما حتما حتما همین الان با تک تک افراد خانواده که می‌شناسید قرار یک فضای باز که بعد از زلزله بتوانید همدیگر را در آنجا ملاقات کنید بگذارید. مثل خروجی اتوبان کرج یا ورزشگاه آزادی یا پارک ملت یا ... . شهر دار سابق (کرباسچی) بیش از صد قطعه زمین برای اسکان ساکنان تهران بعد از زلزله در نظر گرفته بود که در طی این چند سال تقریبا تمام این زمینها تبدیل به برج شده است. به همین جهت ناچارید از چند پارک بزرگ و ورزشگاهها برای اینگونه قرارها استفاده کنید. بعد از زلزله نه اتوبوسی هست که به طرف آن بروید نه تلفنی هست که از هم خبردار شوید. این بهترین راه برای پیدا کردن همدیگر است و بهتر است قرار ملاقات را برای تنها یک یا دو روز بعد از زلزله بگذارید، اما اگر فکر می‌کنید که در محل امنی زندگی می‌کنید می‌توانید قرار را برای اولین ساعات بعد از زلزله بگذارید. اگر فضای خاصی را مشخص نکرده باشید بعید است که به این سادگی از زنده بودن آنان باخبر شوید.

-         اگر فکر می‌کنید که نیاز دارید برای برداشتن پاره‌ای وسایل به داخل ساختمان بازگردید حتما تا صبح صبر کنید. روشنایی هوا بسیاری از خطرهای ناپدید را آشکار خواهد کرد.

-         به هیچ وجه در طی مراسم زلزله و بعد از آن برای نظافت شخصی از آب استفاده نکنید. آب موجود را فقط برای آشامیدن استفاده کنید.

-         هر از گاهی به رادیوتان یک سر بزنید اما بعید است برنامه‌ای از تهران برایتان پخش شود. به فرض محال اگر ایستگاه پانزده خرداد سالم بماند مجری باید خیلی بیرحم باشد که زن و بچه‌اش را ول کند و بیاید برای شما موسیقی بگذارد. اما ممکن است دو روز بعد از زلزله بتوانند جوری رادیو را راه بیندازند.

-         اگر آنقدر شانس داشتید که ماشینتان سالم بود و مسیر باز بود، در حرکت از تهران درنگ نکنید. برای اینکه شک شما را به یقین تبدیل کنم، چند نکته را یادآوری میکنم:

از جمعیت دوازده میلیونی تهران حدود هشت میلیون نفر بعد از زلزله زنده خواهند ماند. هر سه سد اطراف تهران ضد زلزله نیستند و از بین خواهند رفت. حتی دسترسی به چاهها برای استفاده از آب آنها غیر ممکن خواهد بود. برای تامین آب این جمعیت عظیم هیچ کاروان تانکری روی زمین کافی نخواهد بود. در نتیجه استفاده از آب غیر بهداشتی اجتناب ناپذیر خواهد شد. ضمن اینکه مسئله اسکان و تغذیه این جمعیت عظیم بعد از چند روز مشکلی غیر قابل حل خواهد شد. از طرفی استفاده از آب آلوده باعث همه گیر شدن بیماریهای عفونی و اسهال و وبا خواهد شد و ...

چاره‌ای نیست. باید این شهر را به قصد یکی از شهرهای نزدیک تهران ترک کرد. می‌توانید بعد از اینکه همراهانتان را در آنجا اسکان دادید برای کمک به عملیات نجات بازگردید.

-         در حین عملیات نجات حواستان به آتش باشد. از دست شما یکنفری کار زیادی بر نمی‌آید. اکر با مصالح ساختمانی سر و کار داشته باشید منظور من را خوب درک می‌کنید. به همین جهت اگر در جایی دیدید که چند نفر سعی می‌کنند فردی را از خاک بیرون بکشند به کمک آنها بروید. می‌توانید بعد از آنها خواهش کنید که برای کمک به عزیزان شما بشتابند. بسیاری ار نجاتها در این زمان با همکاری جمعی معنی پیدا می‌کند.

-         اگر خواستید برای خروج فردی که از زیر آوار فریاد می‌کشد بروید دو نکته را فراموش نکنید:

اگر واقعا فکر می‌کنید می‌توایند این کار را بکنید، حتما یک کلنگ داخل ماشینتان بگذارید. بعد از زلزله می‌فهمید مخترع آن چه نعمتی را اختراع کرده است.

اگر نیمی از بدن فردی را بیرون از آوار دیدید با کمک کلنگ و احتمالا دو سه نفر دیگر شاید بتوانید از زیر خاک خارجش کنید. اگر تنها از زیر هزاران کیلو آوار صدایش را شنیدیدبهتر است دست به هیچ اقدامی نزنید تا شاید کمکهای خاص با وسایل ویژه برسند.

هنگام خروج همان فردی که نیمه در آوار قرار دارد بسیار حساب شده عمل کنید. یک حرکت اشتباه می‌تواند باعث شود که دیوار نیمه خراب روی سرش خراب شود و برای همیشه صدایش قطع شود. می‌دانستید یکی از بیماریهای روانی رایج بعد از زلزله مختص کسانی است که با همین حرکت اشتباه باعث مرگ عزیزی شدند و تا آخر عمر خود را سرزنش می‌کنند که چرا آن روز آن حرکت اشتباه را کردند؟

 

 

 

 وقتی که دست و یا پا بی حس می شود...

در بيشتر موارد حس سوزش و سوزن سوزن شدن در هنگامي که اندام ها بي حس شده است علامتي بي خطر است و نشاندهنده اين حالت ست که عصبي در اين ناحيه تحت فشار است ودر صورت تغيير وضعيت طي چند دقيقه عصب به حالت طبيعي برميگردد. از ديگر دلايل بي حسي اندام ها افزايش تهويه تنفسي است که در شرايط اضطراب اور ايجاد شده ولي در مواردي که بي حسي ناگهاني و غير قابل توجيه روي ميدهد ممکن است علامتي از يک بيماري جدي باشد که ميبايست تحت بررسي هاي دقيق قرار گيرد. از علل جدي بي حسي ميتوان به نقص جريان خون . روماتيسم مفصلي . اسکلروز مولتيپل . ديابت و سندرم تونل کارپ (فشرده شدن اعصاب در مچ دست که موجب بي حسي درانگشتان ودست ميشود) اشاره کرد . بي حسي ميتواند يافته اي هشدار دهنده است از يک سکته مغزي قريب الوقوع ياحملات گذراي ايسکميک که يک سکته مغزي کوچک است و به طور گذرا و موقتي علايمي نظير فلج و تاري ديد را ايجاد ميکند .اين حملات گذرا بدون درمان مناسب به سکته کامل منجر شده وممکن است عوارض جسمي و ذهني دائمي ايجاد ميکند . تسکين علائم: انچه مهم است اين است که علايم را کم اهميت در نظر نگيريم حتي اگر براي چند ثانيه طول بکشد . در صورت ايجاد بي حسي بطور ناگهاني و يا ضعف در هر نقطه از بدن بدون وجود توضيح قانع کننده در اسرع وقت بايد به اورژانس مراجعه کرد . ورزش مرتب نظير راه رفتن و دويدن و شنا کردن جريان خون را افزايش ميدهد و به کاهش وقوع بي حسي در وضعيت هاي بدني مختلف کمک ميکند و انتخاب نوع ورزش نيز مهم است مثلا ورزش هايي مثل دوچرخه سواري باعث بيحسي اندامها شده ووضعيت را تشديد ميکند. مصرف دخانيات باعث اختلال جريان خون ميگردد و احتمال بروز بي حسي را افزايش ميدهد. اگر بيشتر در ناحيه باسن دچار بيحسي ميشويد احتمال دارد مربوط به کيف جيبي و يا محتويات جيب عقب شما باشد و ايجاد مشکل مينمايد وباعث ايجاد فشار برروي عصب سياتيک که از ميان عضلات باسن ميگذرد مينمايد. اگر براي مدت طولاني کارهاي تکراري انجام ميدهيد مثل ماشين نويسي و خياطي و ... ممکن است به سندرم تونل کارپ دچار شويد .لذا اگر هر 30 تا 60 دقيقه يکبار به خود استراحت دهيد ودر اين بين چرخشهاي ملايمي به مچ دست دهيد ميتوانيد از ايجاد اين مشکل جلوگيري نماييد.